Forum Filologiczne Ateneum
Forum Filologiczne Ateneum, Nr 1(8)2020 "Zmiany i Wyzwania"
Katarzyna Kukowicz-Żarska (Red.), Ateneum-Szkoła Wyższa w Gdańsku
ISSN 2719-8537 (online) / ISSN 2353-2912 (print)
Czasopismo punktowane 20 punktami w wykazie czasopism punktowanych z 9 lutego 2021 r. poz. 29827 i wcześniej z 18 grudnia 2019 r. poz. 27730.
Spis treści i zawartość artykułów
(Uwaga: W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie treściami)
Słowo wstępne – Foreword - 5–6
LINGUISTICS
Lei CHUNYI, Antonio PAMIES, Shedding some light on the metaphors of light (a Spanish-Chinese linguo- cultural contrast) - 9
This paper compares Spanish and Chinese metaphoric lexical and phraseological units whose source domain is the opposition between light and shade. These units are collected, analysed and classified according to their figurative meanings. On the one hand, it is observed that several groups share the same target domains, such as FAITH vs. SIN, KNOWLEDGE vs. IGNORANCE, INTELLIGENCE vs. STUPIDITY, LEGITIMACY vs. CLANDESTINITY, and LIFE vs. DEATH among others. On the other hand, there are specific differences in the surface level of particular metaphors, but, mostly, striking coincidences at the more general level of linguo-cultural macromodels, taking into account the large linguistic and cultural gaps between the Spanish and the Chinese worlds.
Barbara SADOWNIK, Die kommunikativ-pragmatische Orientierung im Fremdsprachenunterricht und ihre theoretische Grundlegung – Kritik und Perspektiven aus glottodidiaktischer Sicht - 27
Der vorliegende Beitrag setzt sich zum Ziel, die theoretische Fundierung sowie Vorteile und Schwächen des pragmatisch-kommunikativen Ansatzes im Fremdsprachenunterricht aus glottodidaktiktischer Sicht darzustellen. Die Autorin betont, dass sowohl die Pragmalinguistik und die Sprechakttheorie von J. Austin und J. Searle, die auf theoretischen Erkenntnissen in Bezug auf die Rolle der Handlung und ihrer Wirkung in der pragmatischen Philosophie, Soziologie und Semiotik des 20. Jahrhunderts basieren als auch das Wittgensteinsche Konzept der Sprachspiele, das Konzept der kommunikativen Kompetenz von D. Hymes und die Theorie der kommunikativen Kompetenz von J. Habermas die pragmatisch-kommunikative Wende in entscheidender Weise inspiriert und weitgehend mitgeprägt haben. Die Einführung der kommunikativen Kompetenz in die theoretische Diskussion und in die schulische Praxis zeigte aber nicht immer zufriedenstellende Ergebnisse. Als Schwäche des pragmatischkommunikativen Ansatzes ist eine Überbetonung des kommunikativen Umgangs mit Äußerungen und eine Überbewertung der Rolle der sprachlichen Diskursund Handlungskompetenz bei gleichzeitiger Unterbewertung der morphosyntaktischen Kompetenz zu nennen. Die Autorin konstatiert, dass der immanente Strukturbereich von Sprache und nicht der Kommunikationsbereich ihre Natur ausmacht.
Mariola WIERZBICKA, Zum sprachlichen Ausdruck der Simultaneität. Eine Untersuchung zum Deutschen - 59
Der vorliegende Beitrag diskutiert den sprachlichen Ausdruck von Relationen der völligen Gleichzeitigkeit im Deutschen. Obwohl es zur Bezeichnung temporaler Beziehungen eine Liste von Möglichkeiten gibt, wie Partizipial-, Nominal-, Präpositional- oder Infinitivphrasen, ist das eigentliche Temporalsatzgefüge das bei weitem häufigste temporale Ausdrucksmittel. Das Temporalsatzgefüge hat nahezu unbeschränkten Anwendungsbereich, der von dem fast nur angedeuteten Zusammenhang bis zur zwingenden Notwendigkeit, von Allgemeinaussagen und didaktischen Erläuterungen bis zu emotional bestimmten Motivationen reicht. Wo immer ein temporaler Zusammenhang zwischen Tatsachen, Ereignissen, Handlungen und Verhältnissen oder auch zwischen persönlichem Wollen und Fühlen gesehen wird, lässt sich dies in einem Temporalgefüge darstellen. Den Untersuchungsgegenstand dieses Beitrages bildet darüber hinaus der Einfluss von den Subjunktoren während, als, wenn, seit(dem) und solange auf die zeitliche Anordnung der im Temporalsatz und im übergeordneten Satz eingeführten Situationen unter Berücksichtigung verschiedener morphologischer, syntaktischer und semantischer Faktoren.
Anna BĄCZKOWSKA, Ljiljana ŠARIĆ, Identity, impoliteness and integration in online immigration discourse - 75
The paper presents an analysis of the language used on the Internet (social media) by Poles living in Norway. Emphasis is placed on identity construction, integration and impoliteness strategies. The material presented in this study was retrieved from a corpus which was collected as part of a project devoted to national identity in immigration discourse. The method of analysis presented in this paper follows Culpeper’s (1996) taxonomy of impoliteness strategies. The data under inspection illustrate several types of positive and negative impoliteness. The results of the study demonstrate that the Polish diaspora in Norway is only partially integrated and that the language Poles use while writing both about the Norwegians and, in particular, about other Poles is imbued with insults, negative associations and derogatory nominations.
Beata PIECYCHNA, Cosmetic Translation Competence – A Theoretical Model and Implications for Translator Training - 101
In the last decade, cosmetic translation has become increasingly significant as the beauty and cosmetic industry has grown exponentially across the globe. The expansion of international cosmetic brands in many countries around the world necessitates commissioning competent, well-prepared translators, who are able to handle translation problems typical of various types of cosmetic translation, both specialized and those requiring skills specific to a more creative rendition. The main objective of this paper is to discuss a novel theoretical model of cosmetic translation competence, a type of translation which has so far not gained much popularity among translation scholars. The first part of this article offers a concise state of the art of the concept translation competence. Capitalizing on models of translation competence developed by PACTE (Process in the Acquisition of Translation Competence and Evaluation), TransComp and EMT (European Master’s in Translation), an original model of cosmetic translation competence is presented along with its sub-competencies. The second part of this article focuses on implications for teaching cosmetic translation. The paper concludes with general remarks pertaining to avenues for future research into cosmetic translation competence and its acquisition.
Michał Zbigniew DANKOWSKI, Marta JURGIELEWICZ, Narrativa populista en el pensamiento político de Evo Morales y Nicolás Maduro - 127
El comienzo del siglo XXI trajo consigo un aumento de la importancia de los políticos populistas en algunos países de América Latina. Los representantes más importantes del populismo contemporáneo latinoamericano son Evo Morales de Bolivia y Nicolás Maduro de Venezuela. La narrativa utilizada en sus discursos determina la doctrina política de ambos presidentes. Varias citas de los discursos examinados, luego asignados a las características lingüísticas presentadas, no dejan ninguna duda que la narrativa encaja con ideas populistas.
Karolina RUDNICKA, Lose one's life and lose one's job with singular they: two constructions, two regional varieties, many practical aspects of working with mega-corpora - 149
The paper compares the usage of singular they with two morphologically similar constructions in British and American English. The constructions in question are lose one’s life and lose one’s job. The results obtained suggest that singular they, at least used with the two constructions in focus of this work, seems to be more widely used in the American variety of English than in the British variety. An additional aim of this work is to present and discuss some practical aspects of working with mega-corpora. The work shows how and where quantitative language studies need to be accompanied by manual and qualitative investigations. The corpora used in this work are the British National Corpus (BNC) and the Corpus of Contemporary American English (COCA).
Jarosław PACUŁA, Kilka uwag o polskim socjolekcie przestępczym z okresu XVIII w. (glosa do informacji z „Gazety Warszawskiej” z 1778 r.) - 163
Tematem artykułu jest słownictwo polskich przestępców z XVIII wieku. Autor sięga do wiadomości prasowej z 1778 roku. Ta notka prasowa należy do najstarszych poświadczeń polskiego żargonu kryminalnego. Tekst informuje o procesie sądowym, a tylko na marginesie zaznacza istnienie specyficznej komunikacji złoczyńców, z którą musiał się zmierzyć sąd. Wiadomość z „Gazety Warszawskiej” zawiera aż osiemnaście leksemów. Słowa te omawia autor niniejszego artykułu – wskazuje etymologię żargonizmów oraz przedstawia dalsze życie słownictwa w języku polskim (w XIX i XX wieku). Kilka uwag dotyczących proweniencji określeń socjolektalnych może budzić wątpliwości czytelników, z czego autor zdaje sobie sprawę. Za celowe uznaje jednak pochylenie się nad kształtem i semantyką zgromadzonego słownictwa, bo chociaż różni badacze często powołują się na artykuł prasowy z XVIII wieku, to niewiele uwagi poświęcają historii występującego w nim słownictwa polskich przestępców.
Katarzyna KUKOWICZ-ŻARSKA, Wartościowanie i ironia w tekście w świetle teorii aktów mowy - 181
Niniejszy artykuł koncentruje się na zagadnieniu wartościowania, a także obecności i roli ironii w tekście i omawia je w świetle teorii aktów mowy. Materiał badawczy, służący do przeprowadzenia analiz na potrzeby artykułu, pozyskany został z powieści autorstwa Philipa Kerra „March Violets”, reprezentującej gatunek historical detective novel. Artykuł nie obiera sobie za cel krytyki dokonanych tłumaczeń, lecz skupia swoją uwagę na samym przekazie, który za ich pośrednictwem dociera do odbiorcy i wywiera na nim określone wrażenie. Owemu wrażeniu właśnie, wywołanemu poprzez przytoczone akty mowy i w sposób przemyślany zakodowanemu w tekście poświęcono część rozważań. Za podstawę owych rozważań przyjęto założenia socjolingwistyki, co wydaje się o tyle zasadne, iż język w ramach tak nakierowanych analiz traktowany być może jako spoiwo grup, narodów, społeczności i pełnić niebagatelną rolę zarówno w kształtowaniu ich samych, jak i kształtowaniu ich zbiorowych przekonań, wyobrażeń i norm kulturowych.
Rafael de la Cruz LÓPEZ-CAMPOS BODINEAU, Die Aktionsart in der deutschen Sprache: Eine kategoriale Unterteilung - 199
Das Ziel dieses Artikels ist es, einige der grundlegenden Konzepte im Zusammenhang mit der kontroversen Problematik der Aktionsart in der deutschen Sprache zu untersuchen. Konkret bedeutet dies den Vorschlag einer Gliederung der traditionellen Kategorien in zwei grundlegende Bereiche (Handlungen des Zustands/Handlungen des Zustandswechsels), die wiederum nach der ingressiven, durativen und egressiven Dimension der deutschen Verben unterteilt werden. All dies wird durch das Einbeziehen einer zusätzlichen, als „iterativ“ bezeichneten Kategorie vervollständigt, die mit Hilfe grammatikalischer Mittel, die nicht notwendigerweise verbaler Natur sind, zum Ausdruck gebracht wird.
Arkadiusz JANCZYŁO, The role of repetitions in Barack Obama’s speech and its Polish translation - 227
The paper presents an analysis of Barack Obama’s first presidential victory speech and its Polish translation. The analysis focuses on loss of repetitions in translation, resulting in modified meaning and effect of the original speech in the target text. Several theoretical vehicles are employed in the paper to explain how those shifts lead to loss in translation and, hence, affect Obama’s message: overt translation, functional equivalence and loss of materiality. The main motivation behind this paper was a desire to investigate ways in which the purpose that political discourse serves in the original language and socio-political context is handled in translation and to what ends.
Eduardo de ÁGREDA COSO, El modo verbal y las estructuras dialógicas asociadas a la pragmática como recurso dramatúrgico - 241
El diálogo y la pragmática son dos esferas o competencias ampliamente conectadas. Cada uno de estos campos, en muchas ocasiones, se interrelacionan en la creación de discurso real. Analizaremos varias de las estructuras más vinculadas al modo dialógico o diálogo para estudiar su relación con las definiciones de tipo pragmático. Finalmente, ampliamos la búsqueda de estos exponentes en algunas obras teatrales actuales escritas en lengua española definiendo su tipo de uso tanto en el seguimiento de las recomendaciones pragmáticas como en la ruptura de éstas; así como el análisis de estos ítems como recurso dramatúrgico.
Natalia PODLECKA, Individualism in the United States in the 19th Century in Terms of Sociolinguistics on the Example of Works by R. W. Emerson and H. D. Thoreau - 273
Individualism is today a part of the American identity. Due to the short history of the U.S. the American people were in need to create their own customs and traditions. That is why there are manifold philosophical and political writings involving the characteristics of an American and views on ideal versions of the young country. However different those views may be, there are motifs that repeatedly occur over time and individualism is one of the most popular themes. This research discusses the involvement of two representatives of the Transcendental Movement in the U.S., Ralph Waldo Emerson and Henry David Thoreau, in the formation of American ethos. The study is based on the analysis of the essay "Self-Reliance" by Emerson and fragments of Thoreau's book Walden and his essay "Civil Disobedience". Not only is the substance of the texts is analysed, but also the vocabulary choices and their possible consequences.
Svitlana MATVIEIEVA, Nataliya LEMISH, Terminological Aspects of a cognitive Structure REFUGEE / БІЖЕНЕЦЬ in modern legal Discourse - 287
Niniejszy artykuł dotyczy poznawczo zdefiniowanych podejść do rozumienia terminów jako złożonych struktur, umożliwiających konceptualizację i werbalizację fragmentów światopoglądu zawodowego. Autorzy badają aspekty znaczenia terminologicznego struktury poznawczej REFUGEE / БІЖЕНЕЦЬ w języku angielskim i ukraińskim, transformację znaczenia współczesnych terminów prawniczych i ewolucję ich interpretacji prawnej, a także analizują historyczne i społeczne podstawy tych zmian. Szczególną uwagę zwraca się na powiązania w tezaurusie dla danej jednostki w ramach prawniczego dyskursu zawodowego, zapewniające werbalizację terminu w określonej sytuacji komunikacyjnej.
Marta BIAŁEK, (Un)translatability. Onomastics in Olga Tokarczuk’s Primeval and Other Times - 299
Translating culture-specific elements proves to be a challenging task, obliging the translator to refer to his/her extratextual knowledge. Such a necessity is especially noticeable in the case of onomastics which constitutes a vital part of Olga Tokarczuk’s novel Primeval and Other Times. Its English translator, Antonia Lloyd-Jones, decided to adopt only a few of translation strategies for proper nouns specified by Andrew Chesterman, which in most instances bereft the source text of its complexity.
LANGUAGE TEACHING
Zdzisław ALEKSANDER, Wykorzystanie techniki swobodnych tekstów C. Freineta dla wspomagania rozwoju mowy i myślenia w języku obcym u studentów neofilologii - 315
W codziennej praktyce przed uczelnią wyższą stoi zadanie kształtowania intelektu i wyrabiania kultury umysłowej studentów. Twórczy i aktywny charakter osobowości człowieka objawia się i kształtuje w procesie eksterioryzacji, ekspresji. Opierając się na koncepcji języka i myślenia należałoby zwrócić uwagę na szczególne znaczenie ekspresji słownej. Podstawą jest tu teza, że myśl realizuje się w słowie. Gdy kształcimy język, zwiększamy także możliwości uzewnętrznienia i doskonalenia myśli. W artykule akcentowane są wartości ekspresji słownej, jej rola w osobistym przeżywaniu i przyswajaniu świata, w kształtowaniu postaw twórczych. Autor rekomenduje powiązanie twórczej pracy studentów neofilologii nad opanowywaniem języka obcego z kształtowaniem ich intelektu i postaw humanistycznych. Takie warunki, umożliwiające z jednej strony doskonalenie i wzbogacanie umiejętności językowych, z drugiej – swobodne wyrażanie swoich myśli, stwarza uczenie się zorganizowane techniką swobodnych tekstów, opracowaną przez francuskiego pedagoga C. Freineta. W artykule ukazano, jak technika swobodnych tekstów może być nie tylko elementem pomocniczym, lecz może stać się punktem wyjścia i punktem centralnym w pracy nad praktycznym opanowaniem języka obcego i intelektualnym rozwojem studentów, a także jak można opierać pracę nad doskonaleniem umiejętności językowych na inteligencji, dynamice, ekspresji przyszłych nauczycieli języków.
Anna KULIŃSKA, Students’ motivation in distant education - 325
Students’ motivation directly influences their involvement in learning and the results they achieve. The teaching-learning process should include activities that address not only extrinsic factors, but also strengthen students’ intrinsic motivation, and reflect the dynamic character of the phenomenon. The research conducted illustrates students’ motivation to learn English in the period of distant education and their perception of learning particular aspect of the language.
Alberto REGAGLIOLO, La tragedia greca per bambini - 345
I bambini dagli otto / nove anni non hanno ancora una completa e chiara idea sulla morte; nonostante ciò, un modo per avvicinarli a riflettere su questo tema sensibile, può essere attraverso la letteratura, in particolare con la tragedia greca. Presentare la tragedia greca già alle elementari avvicina inevitabilmente al tema dell’educazione delle morte e del lutto oltre ad affrontare la questione della sofferenza. Occorre comunque individuare all’interno del repertorio classico di Sofocle, Euripide e Eschilo alcuni paladini positivi che possano guidare i bambini nella comprensione di alcuni momenti tragici adattati. Le istituzioni, i docenti e le associazioni sono fondamentali nell’accompagnare i bambini in questo percorso alla scoperta della morte e del lutto attraverso il curriculum scolastico e ad altre attività alternative. Alcune possibilità didattiche rientrano nell’educazione multisensoriale, esperienziale e ludica. Qui si presenta una proposta analizzando alcuni elementi della tragedia dell’Antigone da mettere in pratica alle elementari.
LITERATURE AND CULTURE
Paweł WOJCIECHOWSKI, Andersen i Carofiglio. Literacko-filozoficzny portret człowieka i miasta - 363
W tekście pokazano wybrane wizerunki miast włoskich obecnych w powieściach: Hansa Christiana Andersena i Giacomo Carofiglio. Rzym, Neapol, Amalfi, Pompeje, Bari zostały tu odczytane w dwóch perspektywach: bukolicznej i pesymistycznej, co pozwoliło odtworzyć nastawienie autorów do fenomenu kulturowego miasta. Uwyraźniono, iż autorzy piszący w dwóch początkach wieków: XIX (Andersen) i XXI (Carofiglio) – paralelnie czytali miasta Italii poprzez doświadczenia indywidualnej sensualności, wrażliwości, kontemplacji i percepcji. Materiał literaturowy zinterpretowano również w kontekstach filozofii Pascala, Bergsona, Nietzschego oraz Deleuze’a.
Hieronim CHOJNACKI, „Tłumacz między kulturami” – o Macieju Zarembie-Bielawskim - 379
Referat nawiązuje do tego nurtu hermeneutyki, którego reprezentanci pojmują interpretację jako „zrozumienie wyartykułowane”. Utekstowienie, w tym także parafraza, przekład cudzego języka, jest warunkiem zaistnienia w przestrzeni kulturowej, dzięki czemu możliwy jest krytyczny ogląd i poznawcza weryfikacja innej narracji. W wypadku Macieja Zaremby mamy do czynienia z reportażystą, który pisze po szwedzku o Szwedach jako outsider, to znaczy – zachowując dystans i zdolność widzenia tego, czego Szwedzi nie chcą albo nie mogą zobaczyć własnymi oczyma. Odkrywa obszary działania „normy szwedzkiej”, widzialnej od zewnątrz, niewidocznej „od wewnątrz”, tak jak rozpoznanie inności i swoistej wartości jakieś kultury możliwe jest dla obcokrajowców. Tubylcy sami swoich norm rozpoznać (także ocenić) nie są w stanie bez udziału innoziemców. Pisanie dla Zaremby jest aktem niezgody na bezrefleksyjną akceptację inności, jednocześnie używa języka krytycznej negacji i narzędzi analitycznych z intencją bardziej koncyliacyjną niż jawnie potępiającą. W tym nowym wcieleniu sam autor nazywa się „tłumaczem między kulturami”, którego siła polega na tym, że zachował zdolność do dziwienia się, poszerzania wyobraźni i poszukiwania nowych środków językowych, do wyrazistego oddzielania faktów od opinii. Jest to wizja człowieka budującego pomost między dwoma kulturami, a jego ideałem są tematy stawiające opór i nietoksyczne standardy komunikacyjne.
Yuliia KALIUZHNA, Витоки формування уявлення про концепт у філософії Людвіга Вітгенштейна - 395
У статті здійснено спробу дослідити витоки формування уявлення про концепт у філософії Людвіга Вітгенштейна та здійснено спроби застосувати теоретичні напрацювання Л.Вігенштейна у комплексі з літературознавчими та лінгвістичними прийомами та методами аналізу для розгляду концептів та їх елементів у літературних творах. Автором було виявлено у художньому творі можливості втілення багатовимірної взаємодії різних концептосфер, виявлено відмінності між національним та авторським концептом.
Milena LESZMAN, A Question of Identity in the Life and Works of Sat-Okh (Long Feather) - 417
Sat-Okh (Stanisław Supłatowicz) was an Indian-Polish writer who popularised the culture of North American Indigenous People in Poland during the Cold War and afterwards. His incredible biography evokes questions about the nature of his identity. Born of an Indian chief and a Polish mother around 1922 in the territory of Alberta, Sat-Okh grew up as a Shawnee. When his mother decided to return to Poland, he followed, but until his death in Gdańsk in 2003, Sat-Okh consistently identified with his Indigenous heritage. During WWII he escaped from a train to Auschwitz and joined the AK (The Home Army). He became famous for numerous books and short stories about his life with the Indians, which were translated into many languages. He was also strongly involved in the Polish-Indian Movement and promoted the culture of his native ancestors. This paper aims to present the life and work of Sat-Okh with regard to his mysterious identity. Recently, there has been some doubt whether Sat-Okh's biography is genuine. However, I would like to argue that Long Feather's phenomenon proves the fact that regardless of whether he was a true Shawnee or not, Sat-Okh chose to identify himself as Indian and consistently presented himself as one. He taught Poles about Indian traditions and gained a tremendous respect which has lasted until today.
REVIEWS
Paweł WOJCIECHOWSKI, „(E)migrantki”. Recepcja poezji Polek mieszkających w Szwecji. Recenzja: Antologia polskiej poezji w Szwecji. Głosy poetek, red. E. Teodorowicz-Hellman, Stockholm, 2020 - 429
Forum Filologiczne Ateneum, Nr 1(7)2019 "Obszary i Konteksty"
Katarzyna Kukowicz-Żarska (Red.), Ateneum-Szkoła Wyższa w Gdańsku
ISSN 2719-8537 (online) / ISSN 2353-2912 (print)
Czasopismo punktowane 20 punktami w wykazie czasopism punktowanych z 18 grudnia 2019 r. poz. 27730
Spis treści i zawartość artykułów
(Uwaga: W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie treściami)
(1-6) Słowo wstępne - 5
LINGUISTICS
Anna BĄCZKOWSKA, Readability and lexical sophistication of colon cancer websites – a corpus-assisted assessment of online educational materials for patients - 9
The aim of this paper is to check whether the information for colon cancer patients available on top websites devoted to this disease is comprehensible for the readers or whether, due to high saturation with special medical terms, it is beyond the recommended readability level of an average internet user. Two main criteria of analysis were involved in the study: readability and lexical sophistication. The methods used in the study include 8 readability tests (ARI, Colemen-Liau, New Dale-Chall, Flesch-Kincid, Fry, Gunning Fog, Raygor Estimate, and SMOG), TAALES software and Lexical Complexity Analyser used to examine syntactic and lexical parameters of texts, and a corpus-assisted web-based tool used for lexical sophistication called VocabProfile. The study has shown that none of the 30 websites under scrutiny meets the demand of the recommended readability level, and that higher lexical sophistication involves a lower readability level.
Olga BRONIŚ, Inventari consonantici dell’italiano e del polacco a confronto - 27
Lo scopo di questo lavoro è quello di effettuare uno studio comparativo degli inventari consonantici dell’italiano e del polacco. La prima differenza tra le due lingue di cui parla il presente saggio è legata all’assenza dei fonemi corrispondenti in uno dei due sistemi. La seconda questione sollevata nel lavoro è l’apparente somiglianza di alcune consonanti italiane e polacche, che, pur essendo simili nell’italiano e nel polacco, presentano discrepanze fonetiche e fonologiche molto significative. L’ultimo argomento compreso nell’analisi è il confronto delle geminate dell’italiano e del polacco.
Tomasz CISZEWSKI, Metrical conditioning of word-final devoicing in Polish - 43
The present paper investigates a segmental phenomenon traditionally referred to as word-final obstruent devoicing in Polish. It is generally assumed that the context in which it applies is solely related to the absolute word-final position before silence. By inference, full voicing of a wordfinal obstruent is retained only when (i) it is followed by a voiced segment (a vowel or a consonant) in an utterance or when (ii) it is appended with a suffix which begins with a vowel. In this research a different group of factors which trigger the process is explored, namely the position of the obstruent within the metrical foot. If, as argued by Harris (2009), noninitial position within the foot is a typical lenition site (contrary to Iverson and Salmons 2007) and if devoicing is regarded as a special manifestation of lenition (through information loss, similarly to vowel reduction), a purely segmental (contextual) conditioning for voicing retention in obstruents word-finally cannot be maintained.
Anna DASZKIEWICZ, Fake News als soziolinguistisches Phänomen - 59
Der vorliegende Beitrag wendet sich dem soziolinguistischen Phänomen „Fake News“ zu. Hierbei liegt der besondere Fokus auf Anliegen, Aussagekraft, Wahrnehmung und Nachwirkung von gezielt gefälschten Botschaften. Der Beitrag liefert sowohl theoretische Grundlagen, als auch praktische Anwendungsfelder dazu.
Arkadiusz JANCZYŁO, A Linguistic Analysis of Cultural Content in French-English Translation of a Yoghurt Commercial - 75
Advertising translation is a multifaceted practice which poses specific challenges for translators that extend beyond sheer linguistic competence of the professionals involved in the process. Cross-cultural awareness and sensitivity are called for when dealing with translating commercial matter internationally and interculturally. This paper presents a comparative analysis of a TV commercial of natural yoghurt and its representation in two languages. The advert was originally created in French, subsequently translated and dubbed in English by a French-accent English speaker. The English version deviates slightly linguistically and culturally from its French counterpart. The notions of explicitation, equivalence, adaptation and localisation applied in this paper provide grounds for analysis of a range of translation decisions and strategies which allow to achieve similar advertising pragmatic effects as well as add extra dimensions that are absent in the source text.
Sławomir KOWALEWSKI, Medienlinguistische Analyse der Kommunikation in Livestreams von Computerspielen - 85
Der vorliegende Beitrag setzt sich eine linguistisch fundierte Analyse der Livestreams von Computerspielen zum Ziel. Die Untersuchung hat einen interdisziplinären Charakter – sie basiert vor allem auf dem Instrumentarium der Medienlinguistik, bezieht sich jedoch auch auf einige Aspekte der Textlinguistik und, in hohem Maße, der Semiotik der Multimodalität. Livestreams sind eine relativ neue mediale Erscheinung und bilden aus diesem Grund eine Art unerforschten bzw. forschungsbedürftigen Raumes für die Medienlinguisten. Im vorliegenden Text wird der Versuch unternommen, die Begriffe ‚Text‘ und ‚Medium‘ möglichst präzise im sprachwissenschaftlichen Kontext zu bestimmen und die mediale Übermittlung von Informationen während eines Livestreams zu analysieren. Ein besonderer Schwerpunkt wird darauf gelegt, inwiefern diese Übertragung und Rezeption durch die Phänomene der Pluriund Intermedialität unterstützt werden. Die Untersuchung basiert auf den Bildschirmfotos der Internetplattform Twitch.
Katarzyna KUKOWICZ-ŻARSKA, Zur Wirkung der Worte. Sprachliche Bewertungsmittel als Indikatoren der Wortkraft in der emotionsbezogenen NS-Sprache - 105
Das Thema der Publikation ist es, die Macht der Worte im Text und in der Sprache im Kontext der Bewertung zu schildern und zu kommentieren. Die Autorin konzentrierte sich darauf, die Rolle der Bewertung im Text zu betonen sowie die Zusammenhänge zwischen dem Bewertungsprozess und Emotionen, die ihn begleiten oder dessen Ergebnis sie sind, aufzuzeigen. Die im Text vorgestellten Sprachbewertungsmaßnahmen werden auf der Grundlage der stark emotional geprägten Sprache der NS-Zeit in Deutschland diskutiert. Eine besondere Rolle in der Publikation spielt der Einfluss von Emotionen, emotional geprägter Sprache sowie soziokulturellem Kontext auf den Empfänger und seine mentalen Reaktionen sowie seine verbalen und physischen Handlungen. Die durch den Text implementierten Handlungen werden hier durch das Prisma der Werte in einem universellen Kontext verstanden sowie durch das Prisma spezifischer Bewertungsmethoden wahrgenommen, die unter Verwendung der beschriebenen sprachlichen Bewertungsmittel implementiert werden.
Rafael de la Cruz LÓPEZ-CAMPOS BODINEAU, Deutsche Präpositionen als Träger von lexikalischen Informationen. Eine Segmentierung nach lexikalischen Autonomiekriterien - 123
Der vorliegende Artikel untersucht die Aufladung mit semantischer Bedeutung innerhalb der lexikalischen Kategorie der Präpositionen. Präpositionen in der deutschen Sprache sind, wie in den meisten anglo-germanischen Sprachen, im Rahmen zweier sehr bestimmter Satzglieder, der adverbialen Bestimmung und dem Präpositionalobjekt, besonders produktiv. Traditionell sind diese im ersten Fall, insbesondere dann, wenn es gegensätzliche Bedeutungspaare gibt, mit einer semantischen Bedeutung aufgeladen, während sie im Rahmen des zweiten Satzgliedes normalerweise eher rein konventionell und mit spärlicher lexikalischer Motivation verwendet werden. In diesem Artikel wird eine mögliche Relativierung dieses Ansatzes geprüft werden und so die Fälle der Präpositionen mit kaum lexikalischer Bedeutung im Rahmen des Satzglieds der adverbialen Bestimmung und, gleichermaßen, die Fälle von Präpositionen mit semantischem Wert im Rahmen des Satzglieds der Präpositionalobjekte hervorgehoben.
Katarzyna MAJDZIK PAPIĆ, Od męki translacji do piekła logosu. O przekładzie w „Przekładzie” Pabla De Santisa - 143
W artykule przedstawiono najistotniejsze koncepcje translatologiczne, do których odwołuje się powieść Pabla De Santisa pt. Przekład (La traducción, 1998; wyd.pol. 2006). Wśród tych koncepcji najbardziej znaczące są rozważania dotyczące granic i mechanizmów translatorskiej interpretacji, istoty językowego rozproszenia ludzkości czy idei języka uniwersalnego. Problemy te metaforycznie skupia w sobie mit o upadku wieży Babel. Kontekst interpretacyjny dla twórczości De Santisa wyznaczają prace Jacques’a Derridy, Julii Kristevej, Hansa-Georga Gadamera. Istotnym problemem badawczym jest także związek kategorii przekładu z gatunkową hybrydycznością powieści kryminalnej autorstwa De Santisa.
Svitlana MATVIEIEVA, Критерії відбору та первинна обробка емпіричного матеріалу паралельного корпусу юридичних текстів - 167
Статтю присвячено питанню формування критеріїв первинного відбору правничих текстів для англо-українського паралельного корпусу юридичних текстів. Автором розроблено класифікацію юридичних текстів за ознаками сфери обслуговування й жанрів текстів із урахуванням типів нормативних актів, що становить спробу поєднання юридичних та лінгвістичних характеристик, які застосовуються до класифікації юридичних документів. У статті запропоновано структуру картки метаданих корпусних текстів (оригіналу та перекладу), котру апробовано на текстових зразках; обґрунтовано необхідність метатекстових даних та екстралінгвістичної інформації для роботи з корпусними текстами.
Mariia ONYSHCHUK, Rendering stylistically marked units in the novel Depeche Mode by Serhiy Zhadan: a comparative study - 183
The study analyzes lexemes and word combinations of colloquial style, slang and low colloquial language, performs their comparative analysis at word level, looks into the transformational patterns that the structures undergo during literary translation into English and Russian, and discusses the advantages and flaws of the applied translation strategies through suggesting adequate translation solutions. In the article, the argument is made that the translation strategies of substandard lexis reflect the interdisciplinary nature of expressive meaning and connotation which can be conveyed differently through various language levels during literary translation.
Marian SZCZODROWSKI, Fremdsprachliche Lehr-Lern-Prozesse und Kommunikationsprozesse - 203
Die im Beitragstitel dargestellten Fragen zielen sowohl auf das Wesen der Lehr-Lern-Prozesse und der Kommunikationsprozesse als auch auf deren feste Verkettungen im Fremdsprachenunterricht. Dementsprechend werden einerseits die einzelnen Abläufe des Lehrens und des Lernens und anderseits deren geschlossene Einheit behandelt. Das Lernen der neu empfangenen fremdsprachlichen Strukturen ist als mehrstufiger Prozess aufzufassen. Er vollzieht sich nicht nur in der Dekodierung der fremdsprachlichen Strukturen, sondern auch in deren Konstruktion in Form von Matrizen im Speicher-Mechanismus. Alle fremdsprachlichen Lehr-und-Lern-Handlungen basieren auf der Kommunikation, die zu den glottodidaktischen Prozessen parallel abläuft. Daraus lassen sich für die Lernenden folgende Schlüsse ziehen: Die bekannten Informationsstrukturen funktionieren als Kommunikations- und Verständigungsmittel, die neuen als Kommunikations- und Lehr-Lern-Mittel.
Adam SZELUGA, Was kann moderne Linguistik für die Fremdsprachendidaktik leisten? Ausgewählte Aspekte - 213
Im Artikel werden die wichtigsten Relationen zwischen der Fremdsprachendidaktik und der Linguistik, insbesondere der angewandten Linguistik behandelt. Linguistische Theorien und Modelle waren oft theoretische Grundlagen des Fremdsprachenunterrichts, was in einzelnen Methoden und Lerntechniken sichtbar wurde (vom Strukturalismus, über generative Grammatik, kommunikativ-pragmatische Wende der 60-er und 70-er Jahre, kognitive Linguistik bis zur anthropozentrischen Theorie der Sprachen von F. Grucza). In dieser Perspektive werden ausgewählte Möglichkeiten dargestellt, wie moderne linguistische Theorien vor allem die Effektivität des Fremdsprachenunterrichts verbessern können.
Mariola WIERZBICKA, (Zeit)Befindlichkeit und partieller Gleichlauf in der Sprache. Eine Untersuchung zum Deutschen - 227
Der vorliegende Beitrag diskutiert den sprachlichen Ausdruck von Relationen der partiellen Gleichzeitigkeit im Deutschen. Obwohl es zur Bezeichnung temporaler Beziehungen eine Liste von Möglichkeiten gibt, wie Partizipial-, Nominal-, Präpositional- oder Infinitivphrasen, ist das eigentliche Temporalsatzgefüge das bei weitem häufigste temporale Ausdrucksmittel. Das Temporalsatzgefüge hat nahezu unbeschränkten Anwendungsbereich, der von dem fast nur angedeuteten Zusammenhang bis zur zwingenden Notwendigkeit, von Allgemeinaussagen und didaktischen Erläuterungen bis zu emotional bestimmten Motivationen reicht. Wo immer ein temporaler Zusammenhang zwischen Tatsachen, Ereignissen, Handlungen und Verhältnissen oder auch zwischen persönlichem Wollen und Fühlen gesehen wird, lässt sich dies in einem Temporalgefüge darstellen. Den Untersuchungsgegenstand dieses Beitrages bildet darüber hinaus der Einfluss von den Subjunktoren während, als, wenn, seit(dem) und solange auf die zeitliche Anordnung der im Temporalsatz und im übergeordneten Satz eingeführten Situationen unter Berücksichtigung verschiedener morphologischer, syntaktischer und semantischer Faktoren.
LANGUAGE TEACHING
Zdzisław ALEKSANDER, Merytoryczne, psychopedagogiczne i dydaktyczne aspekty kształcenia nauczycieli języków obcych. Rozważania teoretyczne z aneksem empirycznym - 243
W poglądach na kształcenie nauczycieli, także nauczycieli języków obcych, zarówno w środowisku akademickim jak i wśród potencjalnych pracodawców, od lat nie ma zgodności co do relacji między kształceniem merytorycznym (filologicznym), a przygotowaniem pedagogicznym. Zasadnicza kontrowersja dotyczy tego, na ile nauczyciel powinien być specjalistą w zakresie nauczanego przedmiotu, na ile zaś powinien opanować wiedzę psychopedagogiczno-metodyczną oraz jakie są relacje między wiedzą specjalistyczną i pedagogiczną a umiejętnościami zawodowymi nauczyciela. Inny obszar sporów i dyskusji dotyczącej kształcenia nauczycieli odbywa się między zwolennikami studiów teoretycznych, a rzecznikami kształcenia wąsko praktycznego. W artykule w oparciu publikacje naukowe, rozporządzenia ministerialne i raporty z badań prezentowane są te stanowiska i argumenty ich zwolenników. W aneksie empirycznym dotyczącym poziomu przygotowania zawodowego nauczycieli języków obcych skupiono się na doborze czynności dydaktycznych, na jakości ich wykonania i na warunkach pracy na lekcji zależnych od nauczyciela.
Alicja FREDO, Henryk OLSZEWSKI, Cognitive functioning of monolingual and bilingual adolescents: attention, semantic memory and self-efficacy - 257
This paper aims to discuss the impact of being monolingual or bilingual on cognitive functioning of an individual as well as its influence on their self-efficacy. The literature review points to certain trends in adults’ functioning; however, the study based on young adults and adolescents still displays avenues for elaborating on new correlations. There is a proven relation between cognitive processes and bilingualism; however, their relation to self-efficacy is still to be determined. In the study, adolescents were examined by means of three psychological tools focusing on attention span, verbal fluency and self-efficacy. In spite of the fact that major correlations appeared relatively similar, we observed certain correlations within some of the variables after conducting an in depth analysis of the results in the respective section.
Anna KULIŃSKA, Upgrading the language learning and teaching process for Zees - 267
The modern student is surrounded by technology, which results in their both social behaviours and their learning habits. Research indicates that although the attention span of modern reaches much lower levels than with previous generations, their ‘bursts’ of attention are more frequent and also their connecting and encoding abilities are more efficient. These changes in their cognitive functions should be answered by the adaptation if the teaching process in order to minimise the negative consequences of shorter attention span and maximise their potential.
Renata MAJEWSKA, Los marcos fundamentales de la integración en el sistema educativo AICLE (CLIL). Parte 2: La perspectiva del professor - 281
El artículo constituye la segunda parte de una serie de artículos dedicados a los marcos fundamentales de integración en el sistema educativo CLIL. Al principio, se ha vuelto a presentar el concepto original de la autora de los cuatro marcos de integración en CLIL, ordenados de acuerdo con la perspectiva del estudiante. A continuación, la autora analiza en detalle el segundo marco, es decir, el de carácter didáctico y pedagógico (actuación del profesor) y analiza los principales aspectos de la integración didáctica en CLIL: (1) por la terminología, (2) por el discurso, (3) por las tareas basadas en el procesamiento profundo de los contenidos (4) por las comparaciones interculturales, (5) por el andamiaje con el uso de materiales auténticos. Finalmente, se presentan las conclusiones.
Katarzyna PAPAJA, Artur ŚWIĄTEK, Kamil MIELNIK, Deep learning (pogłębianie procesu uczenia się) z perspektywy analizy potrzeb studentów języka angielskiego jako obcego - 301
Choć termin pogłębionego procesu uczenia się (deep learning) nie wydaje się być terminem nowym w nauczaniu języków, do niedawna przyciągnął stosunkowo niewiele uwagi naukowców. W wielu językach jednak termin ten został powszechnie zaakceptowany jako kluczowa koncepcja transformacji i personalizacji procesu uczenia się. W niniejszym artykule prezentujemy definicję deep learning i potwierdzamy teorię poprzez badanie, którego celem jest ocena potrzeb uczniów w kontekście ćwiczeń językowych, zasobów, a także narzędzi i nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Prawidłowe zrozumienie pogłębionego uczenia się jest konieczne, aby zbadać potencjalne korzyści wynikające z niego dla studentów i szeroko rozumianego społeczeństwa. Dlatego też istotą prowadzonych badań jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, co jest ważne w dydaktyce współczesnych języków obcych, a także jaka jest rola nauczyciela w tym zakresie. Wyniki analiz potrzeb uczniów języków obcych pozwalają uzyskać wiedzę na temat ich oczekiwań wobec siebie samych oraz wobec nauczycieli, a także odpowiedzieć na pytanie, jakiego rodzaju odbiorcami edukacji są młodzi uczący się i czy aktywnie partycypują w globalnym procesie kształcenia.
LITERATURE AND CULTURE
Karolina JANOWSKA, Amor udrí – la poesía cortesana árabe en la Península Ibérica - 323
La obra de los poetas arabigo-andaluces es un puente entre la cultura oriental y occidental. Sus raíces se remontan al siglo VI, cuando las primeras canciones beduinas resonaron en las áreas ilimitadas del desierto de Arabia. Sus ecos resonaron en la poesía de los trovadores provenzales. Los motivos de esta poesía se pueden encontrar en las obras de los poetas del Renacimiento, incluso en las de Petrarca. Los elementos de la poesía andaluza también fueron visibles en la poesía de la corte española del siglo XVI. Las formas poéticas características de esta poesía todavía aparecieron en la poesía del siglo XX: fue alcanzada por al menos uno de los poetas españoles más destacados, Federico García Llorca. Su mayor prosperidad fue en los siglos X y XI, y entre los poetas andaluces más destacados se encontraban tanto hombres como mujeres. El motivo principal de esta poesía era el amor incumplido, que seguía siendo el elemento dominante de la poesía moderna de la corte europea.
Barbara MICELI, “A cancer on the planet”: Mountaintop Removal and Environmental Crime in Jonathan Franzen’s Freedom - 343
The American novelist Jonathan Franzen has always shown a great interest for the environmental problems, mainly in his masterpiece Freedom (2011) and in the essay “My Bird Problem” (2005). Freedom, which recounts three decades of the Berglund family, sees its main character dealing with the environmental themes for his work. Walter is a lawyer who is actively engaged in environmental causes, but the one that occupies most of the novel, is the support of an organization called “Cerulean Mountain Trust”, which aims at saving the cerulean warblers, a small species of songbird, creating a “birds’ sanctuary” in West Virginia. The honorable cause is actually moved by Vin Haven, a Texan millionaire tycoon who wants to implement an extractive coal strip mining operation and afterwards build the birds’ sanctuary as a remedial move. The aim of this paper is to analyze the novel to extract Franzen’s fictional depiction of actual environmental crimes in order to shed light on harmful practices such as the mountaintop removal.
Grzegorz MOROZ, Provençal Landscapes in Aldous Huxley’s Fiction and Non-Fiction - 357
The paper focuses on the analysis of different ways in which Aldous Huxley chose to represent Provençal landscapes in his novels, such as Eyeless in Gaza or Time Must Have a Stop, as well as in his essays, such as “Music at Night” or “The Olive Tree”. The analytical tools which have been developed by scholars of the so called ‘spatial turn’ have been used (particularly the notion of ‘polysensory landscapes’), while Huxley’s representations of Provence are considered in the context of Aldous Huxley’s biography and the political situation in France in particular and in the world in general in the 1930s.
CRITICAL PERSPECTIVES
Tymon ZIELIŃSKI, Izabela KOTYŃSKA-ZIELIŃSKA, Ewa PIECHOWSKA, Sustainable Development-utopia or our chance? Some thoughts on how to promote the SDG idea. Polish case study - 371
In this work we discuss the importance of the application of sustainable development goals (SDGs) to all aspects which are related to the ocean. We argue that the ocean is interconnected and processes which are related to the ocean have direct impact on all SDGs, and any action undertaken within any of the SDGs will have an impact on the ocean. We believe that widely understood education of societies can ensure the proper understanding and hence implementation of the sustainable development idea throughout the world.
Notki o autorach - 381
Forum Filologiczne Ateneum, Nr 1(6)2018 "Badania i Poszukiwania"
Katarzyna Kukowicz-Żarska (Red.), Ateneum-Szkoła Wyższa w Gdańsku
ISSN 2353-2912 (print)
Czasopismo punktowane 20 punktami w wykazie czasopism punktowanych z 18 grudnia 2019 r. poz. 27730
Spis treści i zawartość artykułów
(Uwaga: W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie treściami)
(1-8) Słowo wstępne - 5
LINGUISTICS
Mercedes ARRIAGA FLOREZ, Daniele CERRATO, Alessia DELLA ROCCA, Interlinguistic crosses and transextuality in María Rosal - 11
The objective of this article is to analyse the different textual strategies with which María Rosal Nadales makes a transtextual construction in her anthology "Al este del andén". The use of this technique responds to different reasons: the active role that is assigned to the reader and the playful character in which the writing is framed, the tribute to and poetic concordance with other authors, the surprise effect and the irony, the postmodern fusion of classical culture and popular culture and, finally, the ethical-aesthetic commitment to point out contradictions, create new metaphors and encourage the reader's reflection together with new ways of thinking, especially around the figure of the woman poet and the representation of the female body.
Marzena GUZ, Niemieckie ślady w reportażach Melchiora Wańkowicza z tomu „Anoda i katoda”. Reportaże z części „Kraj lat dziecinnych” w perspektywie leksykalnej - 23
The subject of the study is German traces in Melchior Wańkowicz’s reportages published in the “Anoda i katoda” [“The Anode and Cathode”] series, in the part titled “Kraj lat dziecinnych” [The Land of Childhood]. This paper presents the vocabulary of German origin and Polish vocabulary referring to Germany and discusses common words and proper names, mostly of German origin, including quotations and lexis more or less assimilated in the Polish language. Appellatives are classified into parts of speech. The prevailing group of proper names comprises surnames, divided into two groups: German surnames and Polonised surnames. Another issue discussed in this article refers to the ways in which the presented vocabulary underwent Polonisation. Additionally, an interesting question is why the author, born in the Russian partition territory, uses so many words related to Germany. Wańkowicz refers to history, which justifies lexical items of German provenance, e.g. Ober-Ost. The presence of numerous surnames of German origin may result from Wańkowicz’s memories, e.g. Gebethner and Wolff are publishers of his story for children, and the surname Einstein is referred to in relation to Warsaw. As for the presence of appellatives, they were probably well-assimilated and frequently used, since most of them are not distinguished in any way in the text by the author. Some of the above-quoted Germanisms (appellatives and proper names) were Polonised in terms of vowels and consonants and through the application of Polish wordforming suffixes.
Arkadiusz JANCZYŁO, In search of image manipulation mechanisms in a public person’s speech interpretation – a case study - 37
This paper presents a qualitative analysis of a public person’s speech with its language and translation, and the way they can be manipulated to create a public image. As a public person, Lech Wałęsa has been subject to public scrutiny politically and ideologically ever since he became involved in public affairs as a trade union member and activist. Later, as a presidential candidate in the first democratic presidential election in post-communist Poland which he won in 1990, his publicity soared. Consequently, with his popularity came a heavier price of fame; he was subjected to strong criticism, and the way he spoke became a source of jokes and mocking nationwide. Public image is what others receive and read us by. It is an amalgamation of several factors – language being one of the major ones in creating one’s identity.
Agnieszka ŁAZOR, Influencia de las lenguas prerromanas en la lengua española - 47
Before the romanisation, the Iberian Peninsula was inhabited communities speaking distinct languages with Latin used as their official language. However, the contact of local languages with Latin has left the residue preserved in modern Spanish. This work will present certain features of Spanish which may be attributed to the influence of pre-Roman languages.
Katarzyna KUKOWICZ-ŻARSKA, O wartościowaniu i prawdzie w języku i tekście. Język narodowego socjalizmu w perspektywie językoznawczej i socjokulturowej - 61
The subject of this publication are linguistic means of evaluation in the text and language, discussed on the basis of the German language of national socialism. The text and its role are perceived here through the prism of values in a universal context, and perhaps first of all through the prism of linguistic means of evaluation represented in it. As ratings are usually assigned to selected elements of reality created with language in order to not only reflect one’s attitude towards these elements but also to implicitly effect a given or desired mental or physical reaction in the recipient of the language message, it should not be surprising that the language of national socialism is examined here in the linguistic and sociocultural perspective. The combination of national values important for the whole community and the official interpretation of truth and non-truth was a priority in the national socialist era. This article deals with the problem related to the interpretation of appropriate situations and their meanings considered as correct from the perspective of the language of values and issues related to manipulation and persuasion.
Melisa MARAS, Egzotyzacja i domestykacja w polskim tłumaczeniu powieści „Harry Potter i Kamień Filozoficzny” J. K. Rowling - 87
The aim of the paper is to answer the question what was the Andrzej Polkowski’s intent of using domestication and foreignisation strategies in indigenous Harry Potter series translation. Selected fragments of the novel are referring to the widely understood ‘food’ category and are compared in terms of language and culture. It is known that the Polish translator extends (but does he always domesticate?) the world presented in the novel to the reader’s country. However, it is really ambigious, how these extensions affect the interpretation of Polish recipient.
Dorota SKOWROŃSKA, Constructed Languages of Hildegard of Bingen and Suzzette Haden Elgin. Female Empowerment through Language? - 101
Since constructed languages have recently been brought into focus by their prominent presence in film and television production, they have also become more attractive for academic research: several compendia, monographs, and articles have been published on the topic of classification and analysis of conlangs. Glossopoeia of Hildegard of Bingen and Suzette Haden Elgin is unique among the plethora of constructed languages in several aspects: elusive classification, unusual lexical focus, high level of completeness, and female authorship. The article investigates possible classifications of lingua ignota and Láadan, and their grammatical, lexical, and phonological characteristics. It also aims to establish the success of the languages measured against their goal stated or implied by their inventresses and the objectives generally set for constructed languages.
Agata ZAPŁOTNA, La vitalità del congiuntivo nel linguaggio televisivo - 113
The purpose of the article is to examine the relationship between television language and spoken Italian, applying the problem of the subjunctive as a reference point, frequently replaced by the indicative in colloquial contexts. Despite the fact that television language is now considered a reflection of Italian varieties and spoken-spoken language, there is still a heterogeneous language of the type transmitted. As such, it constitutes a set of various styles and registers, characterized by different linguistic phenomena from those of unattended speech. The effect of the study is to show that although in the field of Italian diametric varieties television language has more in common with spoken than written Italian, the dynamics of the processes that take place in both are still not the same.
LANGUAGE TEACHING
Anna HERRA, Anna KULIŃSKA, The role of feedback in the process of learning English as a foreign language - 127
The aim of the paper is to answer the question of what is the role of Feedback in the process of learning English as a foreign language. Feedback is an important element of student-teacher interaction in the classroom. Even experienced teachers admit that it is beneficial to put oneself in the student’s position in order to understand their individual needs, and hence adjust the instruction, assessment and feedback moves to aid language acquisition. Since errors are an unavoidable part of the learning process and teachers feel compelled to address students’ spoken errors, it seems significant to consider how the learners perceive the feedback they receive.
Karolina JANOWSKA, Evolución de la metodologia de la enseñanza de las lenguas extranjeras - 145
This article reviews the evolution of the most popular methods of teaching foreign languages in Europe. The history of language teaching was marked by continuous methodological changes resulting from the search for an ideal teaching method and various language currents and psychological approaches prevailing at the time of their occurrence. This discipline went through various stages, the most significant of which took place in the twentieth century, to develop a new method for more effective learning, which led to the development of a methodology that would provide clarification of answers to questions raised in the field of language learning. In recent years, what has been distinguished is a task-based language teaching field that provides students with ideal opportunities for developing communication skills and effective learning.
Janusz KAWKA, Identyfikacja i klasyfikacja błędów językowych na lektoracie języka niemieckiego - 159
Knowledge of foreign languages constitutes one of the key competencies amongst graduates of the Bachelor of Economics. In the era of globalisation, the importance of a high level of proficiency in foreign languages has become self-evident. The empirical part of this article is devoted to the analysis of the most common language mistakes committed by first-year students of the B1 group of Marketing and Management at the University of Economics in Krakow. A portion of the final exams submitted by a group of 13 students has been analyzed. The study focuses on the identification and classification of errors and presents the frequency distribution, as percentages, of errors in individual categories. The author's intention is not to indicate the causes of errors and their assessment, but to present the problems faced by students of the Bachelor of Economics, who learn ‘business language’, which a specialism within the German language studies. The results of the study might act as a starting point for the development of appropriate educational materials to support the process of teaching a wide variety of German language courses.
Renata MAJEWSKA, Autonomia w klasach dwujęzycznych: sprawozdanie z badań jakościowych - 171
The aim of the article is to reflect on the autonomy development in the CLIL context in Poland. The research question is: How does the task-oriented didactics – using the example of comparison – influence the development of learners’ personal communicative competence in the conditions of semi-autonomy in the CLIL system? The article constitutes a short qualitative research report with the description of its educational context and theoretical background related to autonomy in CLIL. It also presents aims of the research, its course, the data collection techniques, as well as analysis and general conclusions.
Katarzyna WALKOWSKA, Interkulturelles Lernen und Lehren im Fremdsprachenunterricht – warum, wozu und wie? - 187
The aim of this article is to discuss the problem of intercultural competence and communication. The author wants to draw attention to the phenomenon of the concept of culture and its role in the process of developing intercultural communication and intercultural competence.
CRITICAL PERSPECTIVES
Marta ZUBACZ, Maurizio BONINO, La leggenda del regno del Prete Gianni - 205
The reign of Prester John (Prete Gianni), one of the most interesting legends of the Middle Ages, can ignite the imagination even today. It is not surprising that the eyes and hearts of the monarchs and popes were facing east, where they sought their legendary kingdom characterized by unimaginable power, wealth, miracles and at the same time a pure Christian life.
REPORTS
Dorota SKOWROŃSKA, Report on the Language Show, London, 9-11 November 2018 - 225
Notki o autorach - 229
Forum Filologiczne Ateneum - Ateneum Philological Forum
ISSN 2719-8537 (online) / ISSN 2353-2912 (print)
Czasopismo punktowane 20 punktami w wykazie czasopism punktowanych z 9 lutego 2021 r. poz. 29827 i wcześniej w wykazie czasopism punktowanych z 18 grudnia 2019 roku poz. 27730
Redaktor Naczelny, redaktor naukowy
Dr Katarzyna Kukowicz-Żarska, prof. A-SW, Ateneum-Szkoła Wyższa (Polska)
Rada Naukowa Czasopisma
Prof. Mercedes Arriaga Florez, Universidad de Seville (Hiszpania)
Dr hab. Anna Bączkowska, prof. UG, Uniwerytet Gdański (Polska)
Dr Daniele Cerrato, Universidad de Seville (Hiszpania)
Dr hab. Tomasz Ciszewski, prof. UG, Uniwerytet Gdański (Polska)
Prof. Desmond Graham, Newcastle University, Newcastle upon Tyne (Wielka Brytania)
Prof. dr hab. Henryk Kardela, Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie (Polska)
Prof. Nataliya Lemish, National Pedagogical Dragomanov University, Kyiv (Ukraine)
Prof. Edoardo Lombardi Vallauri, Università Roma Tre (Włochy)
Prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau, Universidad de Seville (Hiszpania)
Prof. Luis Luque Toro (Universita Ca’ Foscari, Venezia) (Włochy)
Prof. dr hab. Grażyna Łopuszańska-Kryszczuk, Uniwersytet Gdański (Polska)
Prof. Bruce Duncan MacQueen, The University of Tulsa (Stany Zjednoczone)
Prof. Antonio Pamies Bertran (Universidad de Granada) (Hiszpania)
Prof. Manana Rusieshvili-Cartledge, Tbilisi State University (Gruzja)
Prof. dr hab. Piotr Stalmaszczyk, Uniwersytet Łódzki (Polska)
Dr hab. Jacek Szczepaniak, prof. UKW, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego (Polska)
Prof. Dario Tomasello, Universita degli Studi di Messina (Włochy)
Prof. Antonio Raul de Toro Santos, Universidade da Coruña (Hiszpania)
Prof. Giedre Valunaite Oleskeviciene, Mykolo Romerio Universitetas (Litwa)
Prof. Maria Rosaria Vitti-Alexander, College Nazareth-Rochester (Stany Zjednoczone)
Prof. zw. dr hab. Mariola Wierzbicka, Uniwersytet Rzeszowski (Polska)
Forum Filologiczne Ateneum 1(8)2020
Prof. Mercedes Arriaga Florez; Linda Balistreri, dr hab. Anna Bączkowska, prof. UG;
dr hab. Hieronim Chojnacki, prof. A-SW; dr Daniele Cerrato; dr hab. Tomasz Ciszewski, prof. UG;
dr Javier Fernández-Sánchez; dr hab. Maria Groenwald, prof. UG;
dr Adam Jagiełło-Rusiłowski; dr hab. Paweł Jędrzejko; dr hab. Joanna Kuć, Prof. UwB;
dr Anna Kulińska; prof. Nataliya Lemish; dr Milena Leszman; prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau;
prof. dr hab. Grażyna Łopuszańska-Kryszczuk; Prof. Bruce Duncan MacQueen;
dr Maurizio Mazzini; dr Mariia Onyshchuk; dr Dariusz Pestka; prof. dr hab. Barbara Sadownik;
prof. dr hab. Marian Szczodrowski; dr Fernando Torrens; dr Paweł Wojciechowski
Forum Filologiczne Ateneum 1(7)2019
dr hab. Tomasz Ciszewski, prof. UG; dr hab. Maria Groenwald, prof. UG; dr Adam Jagiełło-Rusiłowski;
dr hab. Joanna Kuć, Prof. UwB; dr Anna Kulińska; prof. Nataliya Lemish;
prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau; prof. dr hab. Grażyna Łopuszańska-Kryszczuk;
dr Maurizio Mazzini; dr Mariia Onyshchuk; dr Dariusz Pestka; dr hab. Arkadiusz Rojczyk, prof. UŚ;
dr Krzysztof Rudolf; dr hab. Sylwia Skuza, prof. UMK; dr hab. Małgorzata Spychała-Wawrzyniak, prof. UAM;
prof. dr hab. Marian Szczodrowski; dr Cecylia Tatoj; prof. Antonio Raul de Toro Santos;
dr Tetiana Tsepeniuk; prof. dr hab. Mariola Wierzbicka; dr Bartosz Wiśniewski
Forum Filologiczne Ateneum 1(6)2018
Prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau, Universidad de Seville (Hiszpania)
ISSN: 2353-2912 eISSN: 2719-8537 DOI: 10.36575/2353-2912
______________________
Forum Filologiczne Ateneum to czasopismo o otwartym dostępie (Open Access), które oznacza, że wszystkie treści są bezpłatnie dostępne dla użytkownika lub jego instytucji. Użytkownicy mogą czytać, pobierać, kopiować, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub łączyć z pełnymi tekstami artykułów lub wykorzystywać je do jakichkolwiek innych zgodnych z prawem celów bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI.
Forum Filologiczne Ateneum jest objęte licencją Creative Commons - Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International Public License (CC BY-SA).
Wolno:
Dzielić się - kopiuj i rozpowszechniaj utwór w dowolnym medium i formacie.
Dokonywać adaptacji - remiksuj, zmieniaj i twórz na bazie utworu dla dowolnego celu, także komercyjnego.
Na następujących warunkach:
Uznanie autorstwa — utwór należy odpowiednio oznaczyć, podać link do licencji i wskazać jeśli zostały dokonane w nim zmiany. Możesz to zrobić w dowolny, rozsądny sposób, o ile nie sugeruje to udzielania prze licencjodawcę poparcia dla Ciebie lub sposobu, w jaki wykorzystujesz ten utwór.
Na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Brak dodatkowych ograniczeń — nie możesz korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Szczegółowe warunki licencji znajdują się na stronie Creative Commons
Czasopismo uwzględnia cyfrowe identyfikatory dokumentów elektronicznych (DOI – Digital Object Identyfier) oraz unikalne identyfikatory naukowców (ORCID – Open Researcher and Contributor ID) będących autorami zamieszczanych w czasopiśmie artykułów naukowych.
Forum Filologiczne Ateneum umieszczone zostało także na platformach: Academia i Researchgate
Formularz zgody autora na publikację artykułu w czasopiśmie „Forum Filologiczne Ateneum
Wydane tomy archiwalne są prezentowane na podstronie Czasopisma.
Wytyczne dla autorów
Informacje ogólne
1. Czasopismo „Forum Filologiczne Ateneum” publikuje prace naukowe w języku polskim oraz językach kongresowych z zakresu nauk humanistycznych, będące rezultatem własnych badań autora, przede wszystkim w obszarze językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa.
2. Złożone prace podlegają procedurze recenzji naukowej, przyjętej przez Redakcję i opisanej na niniejszej stronie (zob. Procedury recenzowania).
3. Autor publikowanej pracy zobowiązany jest przenieść swe prawa autorskie na wydawcę i złożyć oświadczenie, że praca nie była publikowana w innym czasopiśmie ani opublikowana online.
4. Autor zobowiązany jest do poddania się procedurze Zapora ghostwriting & guest authorship, która opisana jest na stronie internetowej Wydawnictwa Ateneum oraz złożyć odpowiednie oświadczenie.
5. Odpowiedzialność wynikającą z ewentualnych naruszeń praw wydawniczych i praw autorskich (cytowanie, przedruk ilustracji, tabel i wykresów z innych źródeł) ponosi autor.
Dane autora/autorów i informacje wstępne
1. Do tekstu należy załączyć:
a) pełne imiona i nazwiska autora/autorów oraz numery ORCID;
b) dane afiliacyjne: stopień naukowy, specjalizacja naukowa, nazwa katedry lub zakładu, nazwa uczelni, adres do korespondencji internetowy i pocztowy (w celu dosłania egzemplarza autorskiego czasopisma po publikacji drukiem);
c) notę biograficzna nie dłuższą niż 1000 znaków ze spacjami;
d) tytuł pracy w języku publikacji i angielskim;
e) streszczenie pracy w języku publikacji oraz angielskim, zawierające ok. 600-1000 znaków, a także słowa kluczowe w języku publikacji i angielskim.
2. Tłumaczenie tytułu, słów kluczowych oraz streszczenia na język angielski leży po stronie autora/autorów. Redaktor językowy Wydawnictwa jedynie sprawdza i poprawia ewentualne błędy w dostarczonym tłumaczeniu.
3. Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania koniecznych skrótów i poprawek – w porozumieniu z autorem/autorami tekstu.
Wytyczne edytorskie
1. Formatowanie tekstu należy ograniczyć do minimum, nie wprowadzać makr, automatycznych nagłówków, podkreśleń i rozspacjowań itp. Tekst pracy/artykułu powinien zawierać podział na paragrafy oraz śródtytuły (pkt. 1. Wprowadzenie/Wstęp (ang. Introduction), pkt. ostatni Podsumowanie/Wnioski (ang. Conclusions).
2. Wydawnictwo Ateneum dopuszcza stosowanie przypisów dolnych (jednak nie dla danych bibliograficznych umieszczanych w tekście cytowań).
3. Przy cytowaniu w tekście stosuje się przypisy wewnątrztekstowe, tzw. harwardzkie. Powinny one zawierać nazwisko, rok publikacji ujęte w nawias okrągły, a w przypadku dosłownego cytowania tekstu numer/y stron: Przykład: Blevins (2007), (Blevins, 2007), (Blevins, 2007, s. 27), ang. (Blevins, 2007, p. 27). Zgodnie z Standardem APA nazwiska, rok oraz numery stron oddzielone są przecinkiem.
4. Gdy publikacja posiada 2 autorów, ich nazwiska należy podać oddzielając je przecinkiem. W przypadku 3, 4 lub więcej autorów w pierwszym cytowaniu należy wymienić ich wszystkich, a przy następnych jedynie pierwszego, pozostałych zastępując skrótem „i in.”. Przykład: (Aron i in., 2019)/ ang. (Aron et al., 2019). W przypadku cytowania jednocześnie dwóch lub więcej publikacji różnych autorów, należy ich wymienić w kolejności alfabetycznej, oddzielając odniesienia do ich publikacji średnikiem.
5. Cytowania dosłowne liczące ponad 40 słów należy umieścić w osobnym akapicie z wcięciem, bez cudzysłowu. Przytaczany fragment winien być poprzedzony i zakończony wolnym wierszem. Przytaczane fragmenty krótsze niż 40 słów należy umieścić w linii tekstu właściwego, ujmując je w cudzysłów.
6. Do tekstu należy dołączyć wykaz wszystkich pozycji bibliograficznych przytoczonych w pracy, sformatowanych według stylu cytowania APA (https://apastyle.apa.org/style-grammar-guidelines/references).
7. Bibliografia tworzona jest na osobnej stronie, na końcu dokumentu. Tytuł Bibliografia/ (ang.) References wyrównany jest do lewego marginesu.
8. Dane bibliograficzne/przypisy dla artykułów (patrz.: Wskazówki dla Autorów).
Techniczne przygotowanie prac
1. Teksty w wersji elektronicznej przesłane do Redakcji powinny być napisane za pomocą MS Word (wszystkie wersje).
2. Tytuł artykułu nie powinien być dłuższy niż 8-10 słów.
3. Objętość prac wraz z tabelami, rysunkami i fotografiami nie powinna przekraczać ok. 25 stron znormalizowanych (1800 znaków na stronę). Minimalna objętość: 20 000 znaków ze spacjami (ok. 11 stron znormalizowanych). Maksymalna objętość: 40 000 znaków ze spacjami. W przypadkach szczególnych Redakcja może odstąpić od tego wymogu.
4. Styl dokumentów – czcionka Times New Roman 12 pkt., interlinia 1,5. Marginesy winny mieć 2,5 cm.
5. Wszystkie części publikacji (streszczenie, właściwy tekst artykułu, bibliografia, tabele, rysunki itp.) należy zapisać w jednym pliku.
6. Materiał graficzny (rysunki, schematy, wykresy) powinien być opracowany i przysłany także jako osobny zapis elektroniczny (pliki źródłowe) w programach pracujących w środowisku Windows (np. w programach Excel, Corel Draw, Adobe Photoshop, Adobe Illustrator itp.).
7. Jeżeli tekst zawiera nietypowe fonty (np. arabski, cyrylica itp.), które nie występują podczas standardowej instalacji edytora lub środowiska Windows, należy je dołączyć.
Rzetelność naukowa i etyka w badaniach naukowych
Na bazie zaleceń opracowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Wydawnictwo Ateneum–Szkoły Wyższej w Gdańsku wdrożyło procedurę zapory ghostwritting:
1. Redakcja ostrzega przed przejawami nierzetelności naukowej – niedopuszczalny jest m.in. taki proceder jak ghostwriting (brak ujawnienia istotnego wkładu w powstanie publikacji, bez ujawnienia swojego udziału jako jeden z autorów lub bez wymienienia jego roli w podziękowaniach zamieszczonych w publikacji) oraz guest/honorary authorship (dopisywanie do zespołu autorskiego osób, których wkład w publikację jest znikomy lub żaden).
2. Autorzy publikacji proszeni są o pełne ujawnienie wkładu poszczególnych autorów w powstanie publikacji na stosownym formularzu dostępnym na stronie Wydawnictwa. Redakcja wymaga informacji o źródłach finansowania publikacji, wkładzie w powstanie tekstu instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów.
3. Wszelkie wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych itp.). Wszystkie przejawy nierzetelności będą przez redakcję dokumentowane.
Procedura recenzowania artykułów zgłaszanych do publikacji w czasopiśmie naukowym Forum Filologiczne Ateneum uwzględnia zalecenia Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracowane przez Zespół do Spraw Etyki w Nauce i przedstawione w publikacji "Dobre praktyki w procedurach recenzyjnych w nauce" (Warszawa, 2011).
1. Wszystkie artykuły zgłaszane do publikacji w czasopiśmie naukowym Forum Filologiczne Ateneum przechodzą na poziomie Redakcji przez procedurę preselekcji, pozwalającą wyłonić w toku procedury te teksty, które zostaną przesłane do recenzji.
2. Teksty, spełniające wymogi stawiane tego typu pracom, kierowane są do oceny Recenzentów, właściwych dla danej dyscypliny jak również języka artykułu.
3. Publikacje każdorazowo recenzowane są poufnie i anonimowo przez dwóch niezależnych ekspertów niepozostających w konflikcie interesów z autorem/autorami manuskryptu. Przez konflikt interesów rozumie się tu zarówno zależność służbową (podległość zawodową), bezpośrednią współpracę naukową jak również bezpośrednie relacje osobiste (pokrewieństwo do drugiego stopnia, związek małżeński) występujące pomiędzy Recenzentem a Autorem recenzowanego tekstu.
4. Podczas procesu recenzowania zachowana zostaje zasada wzajemnej anonimowości Recenzenta i Autora publikacji (tzw. double-blind review process).
5. Recenzja ma formę pisemną i kończy się wnioskiem Recenzenta o dopuszczeniu tekstu do publikacji, o konieczności dokonania poprawek w tekście lub o odrzuceniu tekstu (wzór recenzji). W przypadkach spornych powoływani są dodatkowi Recenzenci.
6. Po otrzymaniu recenzji Autor zostaje poinformowany o uwagach Recenzentów odnośnie jego artykułu oraz o ostatecznej decyzji co do przyjęcia publikacji do druku.
7. Ostateczną kwalifikację do druku podejmuje Redaktor Naczelny na podstawie analizy uwag zawartych w recenzji i ostatecznej wersji artykułu dostarczonej przez Autora (z uwzględnieniem ewentualnych poprawek).
8. Redakcja nie zwraca prac, które nie zostały zakwalifikowane do druku.
9. W każdym tomie czasopisma, jak również po jego publikacji na stronie www, Redakcja umieszcza pełną listę Recenzentów.